“That’s six in a row, just like your fingers, that’s six in a row”. Tja, zes vingers aan iedere hand. Dingen die in de Middeleeuwen ook wel van schimmige en verdachte figuren (She’s a witch!) werden gezegd, maar blijkbaar ook naadloos in het DNA-profiel van supporters van Swindon Town passen. Ook inteelt schijnt het in dit duistere stuk Wiltshire goed te doen, als ik mijn medesupporters tenminste mag geloven, en het zijn naar verluidt nog kannibalen ook. Swindonians kunnen praten, maar geen enkele taalkundige weet in welke taal. Je zou er maar wonen – levensgevaarlijk. In Swindon in een Oxford-shirt over straat lopen is ongeveer hetzelfde als met een krat bier in IS-hoofdstad Raqqa. Gewoon niet aan beginnen.
Voor het oog van 11.047 toeschouwers won Oxford United een kleine drie weken geleden met 2-0 van Swindon Town, de zesde overwinning op de aartsrivaal op rij (1-0, 1-2, 2-0, 1-0, 2-0, 2-0), al moet ik wel zeggen dat deze wedstrijd in de afgelopen 15 jaar welgeteld zes keer is gespeeld. In deze bijdrage niet te veel bespiegelingen over het seizoen tot dusver, maar een inkijkje in een zwaar onderschat gevecht tussen twee verre buren, Oxford United en Swindon Town, de A420 Derby.
De A420 is een weg met twee gezichten. Vanuit Bristol heb je naar men zegt een geweldig uitzicht op Bath en omgeving en een stuk verder op de Cotswolds, maar tussen Swindon en Oxford wordt ze ook wel omschreven als de A420 to Hell. Verkeersinfarcten zijn er schering en inslag, er gebeuren tamelijk veel ongelukken en op een blauwe maandag tref je er ook mensen die er met 277 km/h in een Porsche overheen scheuren, hun rijbewijs mogen inleveren en vervolgens 10 maanden de bak indraaien, zoals in 2007 een keer gebeurde. Dat was toevallig iemand uit Oxfordshire, maar wie ooit op de Magic Roundabout in Swindon is geweest, moet wel denken dan dat de A420 door werklui uit Swindon is aangelegd.
Hoewel de burenruzies in Londen, Manchester, Liverpool, Tyne & Wear, Birmingham, West Midlands en Sheffield eerder tot de verbeelding spreken, hoort de A420 Derby bij de 20 zwaarstbevochten derby’s in Engeland. Waar de intense haat tussen beide clubs vandaan komt, is niet precies duidelijk, al had die er waarschijnlijk niet gekomen als Oxford United in 1962 niet zou zijn toegelaten tot de Football League, waar Swindon Town al sinds 1920 bivakkeerde, terwijl Oxford United nog ‘Headington United’ heette, bij de amateurs speelde en nog in de schaduw van stadgenoot Oxford City stond. Headington was niet meer dan een wijk van Oxford en tot 1929 een dorp op een heuvel. In de beginjaren stonden de U’s dan ook wel bekend als The Boys From Up The Hill en las het clublogo ‘ H.U.F.C. – Oxford’. Niet voor niets tekende Oxford City protest aan bij pogingen van Headington United om de naam in ‘Oxford United’ te wijzigen (uiteindelijk in 1960), eenvoudigweg omdat men vond dat de club niet representatief was voor de stad, een stad van naam met de oudste universiteit van Engeland (1167), die op dit moment de 2e plaats bezet op de wereldranglijst. Niet gek als je bedenkt dat de stad begonnen is als een plaats (ford) waar veehouders hun ossen (oxen) de rivier konden laten oversteken. Als je vervolgens nagaat dat Swindon waarschijnlijk letterlijk pig hill betekent, wat Oxford fans maar wat graag als bijnaam gebruiken, en nooit veel meer dan een handelsplaats en industriestad is geweest (dit tegenover het prestigieuze, statige en dure Oxford met z’n geleerden uit de hogere kringen), kun je je voorstellen dat dit afgunst wekt en een zekere minachting voor de ‘kakkers’ wiens stad niet eens een fatsoenlijke voetbalclub heeft.
Eerlijk is eerlijk, Swindon mag gerekend worden tot het rijtje waar ook Blackburn, Preston en Stoke-on-Trent in thuishoren – plaatsen waar met noeste (fabrieks)arbeid de kost en geld werden verdiend. Zou men daar in Oxford zo direct op hebben neergekeken? Ik weet het niet. Sinds de jaren ’50 heeft ook Oxford een belangrijk industrieel en volks gezicht in wijken als Cowley en Blackbird Leys, bestemd voor arbeiders die bijvoorbeeld in de Morris-fabriek, nu eigendom van BMW, werkten en werken. Oxford fans komen uit zo’n beetje alle lagen van de maatschappij. Wat er ook aan sentimenten tussen de plaatsen onderling meespeelt, ik denk dat de rivaliteit vooral ontbrand is omdat Swindon Town sinds 1962 voor Oxford United nu eenmaal de dichtstbijzijnde League-club was en ze tot 2001 regelmatig (52 keer) tegen elkaar speelden, waarvan Oxford maar 9 keer won. Welke gevoelens dat oproept laat zich raden, maar met 15 keer winst, 20 keer gelijk en 23 keer verlies in inmiddels 58 wedstrijden ziet de balans er een stuk beter uit. Omgekeerd was en is het voor Swindon fans vaak moeilijk te accepteren dat Oxford niet zelden hoger speelde en succesvoller was dan zijzelf, al is de ranglijst aller tijden duidelijk in het voordeel van Town. In hun ogen blijft Oxford United ergens de non-league club die voor altijd in hun schaduw zal blijven staan, en toch hebben ze aan de derby’s met Bristol Rovers en Bristol City niet genoeg. Het is waarschijnlijk dat de rivaliteit van de kant van Swindon deels is gevoed door het slapende bestaan dat het toen grotendeels leidde en dat de toetreding van Oxford United tot de Football League de kans was om wat leven in de brouwerij te brengen. Ik zeg bewust ’toetreding’ omdat teams uit non-league en de onderste ploegen uit de League tot 1987 moesten worden gekozen of herkozen om erin te komen of erin te blijven. Pas daarna ging de deur tussen League en non-league wat verder open. In dat jaar werden trouwens ook de play-offs ingevoerd. Stiekem toch wel blij als Swindon Town met een nieuwe rivaal moet zijn geweest, je kunt je nauwelijks voorstellen dat ze daar op Oxford United zouden hebben gestemd. Het naburige Bath City kreeg één stem en ik denk dat ik wel weet waar die vandaan kwam.
Incidenten waren er trouwens genoeg. In het seizoen 1981/1982 verloor Oxford de uitwedstrijd met 3-2 toen er vanaf de tribunes een rookbom werd gegooid, en in de chaos die toen ontstond scoorde Swindon het winnende doelpunt. Aan het eind van de rit kwam Oxford 4 punten tekort voor promotie naar (toen) Division Two. In de jaren ’90 ging speler Joey Beauchamp, geboren en getogen in Oxford, binnen een tijdsbestek van enkele jaren van Oxford United naar West Ham United naar Swindon Town (al na 58 dagen en zonder een officiële wedstrijd gespeeld te hebben) en weer terug naar Oxford, wat bij beide supportersgroepen kwaad bloed zette. Twee andere incidenten geven aan hoe diep de haat onderling zit. Het eerste vond halverwege het seizoen 1966/1967 plaats, toen aan de toenmalige secretaris van Oxford United (Ken McCluskey) werd gevraagd of de club het moeilijk had gevonden om zich aan het niveau van de Football League aan te passen, waarop hij antwoordde: “But we’ve done it, and now we feel we are accepted everywhere as a League Club”. Ruim 15 jaar later kwamen de plannen van Oxford United-voorzitter Robert Maxwell om de club met Reading te laten fuseren tot “Thames Valley Royals”, die natuurlijk werden afgeschoten. Toen Maxwell kenbaar maakte hier ook het noordoosten van Wiltshire in te willen betrekken, reageerde Swindon-voorzitter Cecil Green als volgt: “We do not need anybody from a club just out of the Southern League (Oxford United, red.) to take us over. It’s just sheer damn sauce”. Tot de oprichting van de Alliance Premier League in 1979 was dat een van de regionale semi-profdivisies net onder de Football League, van 1949 tot 1962 het ‘speelveld’ van Oxford United.
In 2011 wisten Swindon fans ’s nachts op het veld van het Kassam Stadium te komen en brandden daar de letters ‘STFC’ in het gras. Het standbeeld van een os dat net buiten het stadion staat werd met roze verf besmeurd. Het niveau van dit soort acties is vergelijkbaar met de tactieken van toenmalig trainer Paolo Di Canio, die voor de wedstrijd in Swindon enkele dagen later had geroepen dat Oxford-spits James Constable heimelijk een Swindon fan is omdat hij uit Chippenham (een plaats in Wiltshire) komt.
Het werd 1-2 op de County Ground met twee doelpunten van James Constable. Was getekend, Beano, die in de terugwedstrijd in maart wel al na 10 minuten mocht inrukken. Het mocht Pighill niet baten, want aan het eind van de rit stond er 2-0 voor de U’s op het bord.
Wat er rond wedstrijden in de A420 Derby gebeurt, hoef ik denk ik niet uit te leggen. Grimmige sfeer, als uitfans onder politiebegeleiding naar het stadion, opstootjes, hier en daar een vechtpartij, het gooien met munten en wat je verder maar in je handen kunt krijgen, verzin het maar. Ook als Oxford United en Swindon Town niet tegen elkaar spelen, is het oppassen. Om die reden probeert de Football League om uitwedstrijden van beide clubs buiten elkaars ‘vaarwater’ te houden. Dat lukt niet altijd. Vorig seizoen bijvoorbeeld was het nog even spannend toen zowel Oxford als Swindon een uitwedstrijd in Londen had (Leyton Orient resp. Millwall) en er toch wel gevreesd werd voor confrontaties in de metro. Dat gebeurde gelukkig niet.
Wie de eerste alinea’s van deze bijdrage heeft gelezen, denkt misschien dat ik die met het schuim op m’n bek heb zitten schrijven. Niets is minder waar. Eerlijk gezegd ik niet de haat die bijna iedere andere Oxford fan wel voelt. Ik kom niet uit Oxford en heb de (schijnbare) tegenstellingen met Swindon dus nooit aan den lijve ondervonden. In de 11 jaar dat ik supporter van Oxford United ben, hebben we zoals gezegd maar zes keer tegen hen gespeeld, al worden dat er de komende paar jaar wel een stuk of tien. Swindon Town is voor mij wel de aartsrivaal en confrontaties met deze lieden zijn voor mij wel ‘de’ wedstrijden die extra spanning oproepen, maar ik haat ze niet zoals ik wel een grote hekel aan clubs als Wycombe Wanderers en Northampton Town heb gekregen. Bij Wycombe komt dat vooral door het verschrikkelijk laffe voetbal dat het onder manager Gareth Ainsworth sinds enkele jaren speelt en door de ziekelijke obsessie met het nabijgelegen Oxford die Wycombe fans bij gebrek aan echte rivalen hebben. Voor Northampton had ik tot afgelopen seizoen nog enig respect, maar toen in februari duidelijk werd dat The Cobblers kampioen zouden gaan worden, was dat totaal verdwenen. Niet omdat zij het in de competitie beter hebben gedaan dan wij en met 13 punten voorsprong zijn geëindigd – dat is hun verdienste – maar vanwege dezelfde ziekelijke obsessie met Oxford. In die maand won Northampton door een onterechte penalty met 0-1 op Grenoble Road en werd net gedaan of dat volkomen terecht was. Eerder dit seizoen zei manager Chris Wilder, die zijn teleurstellende periode bij Oxford duidelijk nog niet heeft verwerkt, dat “somebody down the road has to get promotion this season” (nl. Michael Appleton). Flauwekul natuurlijk, want de doelstelling voor het seizoen was niet directe promotie maar het halen van de play-offs. Na afloop van de 3-0 overwinning op Wycombe op de laatste speeldag waarmee promotie werd veiliggesteld, verklaarde MApp fijntjes dat Oxford United “the best team” in League Two was. Dat leverde veel zure reacties vanuit Northampton en opmerkingen als “mind the gap”, “13 points” en “we beat you twice” op. Nu was die opmerking deels als knipoog bedoeld, maar gekeken naar het hele seizoen, inclusief de bekercompetities vond ik dat hij een punt had. Met een kleiner budget en een smallere selectie dan Northampton hadden wij meer (60) wedstrijden gespeeld dan alle andere League-clubs en het tot een tweede plaats in de competitie, een finaleplek in de JPT en de vierde ronde van de FA Cup geschopt. Geen toevalstreffers maar helemaal zelf afgedwongen. Bovendien speelden wij in het algemeen gewoon duidelijk beter voetbal, al waren we daardoor qua resultaten wel minder constant. Je kunt niet alles hebben.
Toen Northampton vlak voor de start van dit seizoen problemen had met de levering van hun thuistenue en de thuiswedstrijd tegen Fleetwood Town in het uittenue gespeeld moest worden, besloot ik op Twitter (zie rechts) ook maar wat olie op het vuur te gooien. Dat werd me netjes gezegd niet in dank afgenomen.
Nog enkele woorden over de maand september. Eigenlijk had ik gedacht dat ik met een tevreden gezicht ’11 uit 5′ (of 15 uit 10) had kunnen schrijven, maar door een 2-1 nederlaag bij Southend United vorige week blijft het helaas bij 8 uit 5 dan wel 12 uit 10. Ik heb er flink de pest over in. Niet alleen was de verliespartij met een aantal niet te missen kansen onnodig, ze was met een penalty vanwege aangeschoten hands nog onterecht ook. Vorige week zaterdag gebeurde er thuis tegen Charlton Athletic ook al zoiets, toen dezelfde speler bij een voorzet in de rug werd geduwd en daardoor hands maakte. Penalty en 0-1, al kwamen we toen nog knap en terecht op 1-1. De week ervoor speelden we met 0-0 gelijk bij MK Dons, met 3.892 uitfans erbij, het hoogste aantal in Engeland dat weekend. De eerste twee zaterdagen van september zagen een 1-0 overwinning op Rochdale en een 2-0 overwinning op een trouwens zeer matig Swindon Town. Het is jammer dat we de goede reeks van vier wedstrijden ongeslagen niet konden doorzetten met een overwinning op Southend (dat had na twee gelijke spelen toch ook wel lekker geweest), maar desondanks ben ik vrij positief. Het programma voor oktober is met wedstrijden tegen AFC Wimbledon, Bradford, Coventry, Port Vale en Millwall opnieuw pittig, maar zoals het team er inmiddels voorstaat hoeven we op zich van niet één van de deze tegenstanders te verliezen. Er wordt met de week steeds een stukje beter gespeeld, de organisatie staat goed en mentaal zit het ook goed.
Zolang wedstrijden niet verloren gaan op details (wat bij beide goals van Southend wel het geval was) en we makkelijker leren scoren, kunnen we in de komende maand opnieuw stappen maken. Voetballend gaat het goed, nu nog de punten. Come On You Yellows!
@DutchOx